اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی نانو کلات آهن و اسید فولویک بر عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه دو رقم کنجد

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی ترکیب نانو کلات آهن و اسید فولویک بر عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه دو رقم کنجد، آزمایشی به صورت اسپلیت‌پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شاهد اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل، تنش خشکی در سه سطح آبیاری کامل (شاهد)، آبیاری تا 50 درصد دانه‌بندی و گلدهی، عوامل فرعی شامل محلول‌پاشی در چهار سطح با ترکیبات نانو کلات آهن و اسید فولویک در دو رقم دشتستان و هلیل بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش عملکرد و همچنین میزان روغن دانه گردید. بیشترین عملکرد دانه در آبیاری کامل (3/2303 کیلوگرم در هکتار) و محلول‌پاشی با ترکیب نانو کلات آهن با اسید فولویک (4/2246 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. رقم هلیل در مقایسه با رقم دشتستان، دارای بیشترین میانگین صفات تعداد کل کپسول (19/81)، تعداد دانه در بوته (1/4786)، وزن هزار دانه (21/3 گرم)، عملکرد دانه (7/2172 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (6/13534 کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین عملکرد روغن و عملکرد پروتئین در آبیاری کامل و قطع آبیاری در 50 درصد دانه‌بندی مشاهده شد. قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی و دانه‌بندی در مقایسه با تیمار شاهد بیشترین میزان اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک را داشت، ولی بیشترین میزان اسیدهای چرب پالمتیک و استارئیک در تیمار آبیاری کامل (86/10 و 73/10 درصد) به‌دست آمد. رقم هلیل دارای بالاترین میزان اسیدهای چرب غیراشباع و رقم دشتستان دارای بالاترین میزان اسیدهای چرب اشباع بود.